Tivissa jest częścią comarki Ribera d’Ebre w Katalonii, autonomicznym regionie Hiszpanii. To mała gmina i miejscowość położona u stóp masywu Serra de Montalt, w pobliżu pasma gór Tivissa-Vandellos. Miasteczko znajduje się w prowincji Tarragona, wśród gór i zaledwie ok. 25 kilometrów od popularnych turystycznie plaż Miami Playa na śródziemnomorskim tzw. złotym wybrzeżu.
W pobliżu Tivissy znajduje się rezerwat przyrody Reserva Natural Llaberia, który obejmuje łańcuch górski Serra de Llaberia. Jego nazwa pochodzi od wioski Llaberia, która znajduje się w gminie Tivissa. Masyw Serra de Montalt jest zresztą częścią pasma górskiego Serra de Llaberia.
Tivissa to przede wszystkim rejon rolniczy o sporym potencjale turystycznym dla miłośników trekkingu i górskich wędrówek. W okolicy znajduje się kilka atrakcyjnych szlaków turystycznych. Szczególne znaczenie ma trasa GR 7, która przebiega obok samej Tivissy oraz wsi La Serra d’Almos i Llaberia, które również znajdują się na terenie gminy. Trasa GR 7 to szlak długodystansowy, który rozciąga się na terenie Hiszpanii, Andory i Francji, będący zarazem częścią europejskiego długodystansowego szlaku pieszego E4.
Ciekawostką jest, że w pobliżu Tivissy znajduje się jeden z czterech radarów Służby Meteorologicznej Katalonii. W Tivissie urodził się zresztą doktor Ramon Jardí i Borràs – wynalazca pluwiometru własnego pomysłu, jeden z założycieli Służby Meteorologicznej Katalonii, profesor Uniwersytetu Barcelońskiego, a także astronom i sejsmolog.
Przeszłość Tivissy
Warto podkreślić, że Tivissa ma bogatą historię i okolica ta była zamieszkana już w czasach prehistorycznych. W kilku miejscach w pobliżu odkryto malowidła naskalne z tego okresu. W czasach nam dużo bliższych prężnie rozwijała się tu zaś kultura Iberów. Ich społeczność miała tu osadę – prawdopodobnie efekt dogodnej lokalizacji na szlaku między wybrzeżem a głębią lądu, w szczególności terenami, na których dziś leżą miasta Tarragona oraz Saragossa. Wiadomo również, że w okresie panowania Rzymian tutejsze amfory, w których transportowano oliwę oraz wino, trafiały do Rzymu. W wiekach średnich wybudowano tu zamek, a Tivissa została ogrodzona murami, których pozostałości znaleźć tu można do dziś, choćby w bramach Portal de l’Era, Portal d’Avall i Portal de la Raval.
Skąd wzięła się nazwa tego miejsca? Istnieją dwie teorie. Według pierwszej z nich nazwa ma pochodzenie arabskie i oznacza „krainę Izy”. Druga opcja to pochodzenie iberyjskie. W tym przypadku chodziłoby o „miasto na wzgórzach” lub podobny zwrot.
Więcej na temat historii Tivissy można przeczytać tutaj.
Czym jest comarca?
Wyżej został wspomniany termin, który może nie być zrozumiały dla Polaków i innych obcokrajowców, więc warto go wyjaśnić. Ten termin to comarca. Oznacza on tzw. jednostkę administracyjną II stopnia. Polskim odpowiednikiem najbliższym comarce jest powiat. W Hiszpanii w świetle prawa są to zresztą związki gmin, choć wypada podkreślić, iż ich status, charakter, kompetencje, etc. są zróżnicowane i nie można stawiać znaku równości między powiatem a comarką. W różnych regionach comarka może też oznaczać przez to odrobinę co innego.
W Katalonii – w której leży Tivissa – comarca ma szczególne znaczenie. To region, w którym rady comarek mają szersze uprawnienia niż na innych obszarach. Co więcej, comarki są częścią tożsamości katalońskiej. Podział katalońskich comarek nie pokrywa się z podziałem prowincji narzuconym przez hiszpański rząd.
Sama nazwa comarca wzięła się zaś od słowa marca i prefiksu co-. Słowo to oznacza granicę, natomiast prefiks można tłumaczyć jako „wspólny”. W języku aragońskim istnieje podobny termin – remolada. Jest on obecny także w językach baskijskim – eskualde – oraz w galicyjskim – bisbarras.
Nazwa comarka jako jednostka podziału administracyjnego jest także używana w Portugalii, Angoli, Nikaragui, Panamie, Brazylii, a także częściowo we Francji, na południu kraju link.